در حالی که گوش‌ها مسئول دریافت صوت از محیط هستند، مغز است که صدا را درک می‌کند و حس ادراکی آن را می سازد. قشر شنوایی مغز در منطقه‌ای به نام لوب تمپورال (Temporal Lobe) قرار داشته و برای پردازش و تفسیر صداها تخصیص یافته است. قشر شنوایی به انسان‌ها اجازه می دهد مانند صداهای محیطی گفتار دیگران را درک و پردازش کنند.

اگر سیگنال‌هایی از عصب شنوایی هرگز به قشر شنوایی نرسید، چه اتفاقی خواهد افتاد؟

وقتی قشر شنوایی شخصی به خاطر آسیب مغزی دچار مشکل می شود، فرد گاهی قادر به درک صداها نخواهد بود. به عنوان مثال، این افراد ممکن است معنی کلمات را درک نکنند، یا ممکن است قادر نباشند دو ساز موسیقی متفاوت را از هم تشخیص دهند.از آنجایی که بسیاری از مناطق مغز نیز در طول ادراک صدا فعال هستند، افرادی که دچار اختلال در قشر شنوایی شده اند اغلب می‌توانند به صدا واکنش نشان دهند. در این موارد، با وجود اینکه مغز صدا را پردازش می‌کند، قادر به ایجاد معنی از این سیگنال‌ها نیست.

آیا مهم است که با هم دوست باشیم؟ چرا از گذراندن وقت با دوستان لذت می‌بریم؟ تحقیقات علوم اعصاب به ما کمک می‌کند تا به برخی از این پرسش‌ها پاسخ دهیم.​ بخشی از دلیل این که مغز انسان بسیار پیچیده است این است که تعامل ما با دیگران بسیار پیچیده است؛ ما موجوداتی اجتماعی هستیم و هزاران سال است که در گروه‌ها زندگی می‌کنیم. مغز ما توانایی رسیدگی به پیچیدگی دنیای اجتماعی را که گونه‌ی ما (انسان‌ها) ایجاد کرده‌، توسعه داده ‌است. ما تعاملات خود را در سطوح مختلف پیچیدگی سازماندهی می‌کنیم، می‌توانیم به همسایگان خود کمک کنیم، به یک ملت تعلق داریم، و خود را به عنوان بخشی از جهان بزرگ می‌شناسیم. اما چرا انسان‌ها چنین سازمان‌های اجتماعی پیچیده‌ای را توسعه داده‌اند؟ قطعا همکاری با دیگران برای ما به عنوان یک گونه مفید بوده‌است.همکاری با دیگران در فرآنید تکاملی می توانسته بقای انسان را تصمین کند.

تحقیقات نشان می‌دهد که انسان‌هایی که از نظر اجتماعی منزوی هستند نه تنها میزان بالاتری از افسردگی را گزارش می‌دهند، بلکه بیشتر از دیگران بیمار می شوند و زندگی کوتاه تری دارند. بسیاری از عملکردهای مغز به ما اجازه می‌دهند تا تعاملات انسانی سالم داشته باشیم. یکی از این عملکردها همدلی است. همدلی به ما این امکان را می‌دهد که  واکنش احساسی دیگران را درک کنیم و به آن پاسخ دهیم. بخش کلیدی همدلی “نظریه ذهن” است، توانایی درک احساسات، باورها، افکار و نیات دیگران. بدون درک این موضوع، ما از این توانایی در هر زمانی که با خانواده، دوستان، همکلاسی‌ها و معلمان ارتباط برقرار می‌کنیم استفاده می‌کنیم: به منظور داشتن تعاملات اجتماعی سالم، باید بتوانیم درک کنیم که آن‌ها متفاوت از ما فکر می‌کنند و احساس متفاوتی نسبت به ما دارند. در یک پژوهش با تصویر برداری از مغز مشخص شده است شبکه مغز هنگام فکر کردن به ذهن خودمان و ذهن یک دوست مشابه و فعالیت مغز وقتی که سعی می‌کنیم ذهن یک غریبه را درک کنیم، متفاوت است. یعنی مغز ما تفاوتی را در نحوه پاسخ دادن به دوستان در برابر افراد ناشناس ایجاد می‌کند.همچنین تحقیقات نشان می‌دهند که یادگیری در کلاس با معلمان و دوستان از یادگیری به صورت انفرادی موثرتر است. شواهدی دیگر نشان‌ می دهند صرف زمان با دوستان باعث فعالیت بیشتر در سیستم پاداش مغز می گردد . به طور خلاصه، سهم مغز در تعاملات اجتماعی انسان پیچیده است و هنوز کاملا درک نشده است.آنچه اکنون واضح است این است که مغز ما از ایجاد شبکه های دوستی لذت می‌برد و گذراندن وقت با دوستان می‌تواند تاثیرات بسیار مثبتی بر یادگیری، سلامتی وکیفیت زندگی داشته باشد. ​

​

چه در کودکی و چه در بزرگسالی، ما مغزهایی داریم که بسیار خوب می توانند بگویند چه زمانی گرسنه و چه زمانی سیر هستیم. ممکن است توجه کرده باشید،گاهی درست قبل از شام حتی اگر مشغول یک بازی جالب باشید احساس گرسنگی می‌کنید، اما معمولا تمام روز احساس گرسنگی نمی‌کنید.علت این است که ما هورمونی به نام “گرلین” داریم که قبل از صرف غذا و یا زمانی که برای مدتی چیزی نخورده ایم در خون افزایش می‌یابد.

گرلین از معده می‌آید، در خون حرکت می‌کند،به مغز می‌رسد و به مغز دستور می دهد احساس گرسنگی کرده و شروع به خوردن کند. درست مثل بازیکنان تیم فوتبال، تمام قسمت‌های مختلف مغز وظایف متفاوتی برای انجام دادن دارند. آن‌ها با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند تا به یکدیگر کمک کنند، اما همچنان عملکردهای کاملا جداگانه‌ای دارند. بخشی از مغز که گرلین با آن صحبت می‌کند تا به بدنمان بگویدگرسنه هستیم هیپوتالاموس نامیده می‌شود که مسئول کنترل تغذیه (و برخی کارهای مهم دیگر) است.

هورمون مهم دیگری که میزان گرسنگی را در افراد تعیین می کند هورمون لپتین است که به مغز می‌گوید از خوردن جلوگیری کند. لپتین از چربی بدن ایجاد می شود  و می‌گوید که احساس گرسنگی را متوقف کنیم. لپتین معمولا در تمام مدت حضور دارد و مانند یک چراغ راهنمایی قرمز، ما را از گرسنگی در تمام طول روز متوقف می‌کند. اما اگر ما آنقدر گرسنه شویم که سطح چربی بدنمان کاهش یابد، لپتین بیشتری ایجاد نمی‌شود و ما مجددا احساس گرسنگی می‌کنیم.گرلین و لپتین همراه با هم با هیپوتالاموس صحبت می‌کنند تا مطمئن شوند که ما به اندازه کافی غذا می‌خوریم تا سطوح انرژی خود را بالا نگه داریم و سطح سلامت بدن حفظ شود.

 تصویر بالا شبکه های مهم در ادراک چهره را نشان می دهد. تصویر A لوب اکسیپیتال (Occipital Lobe) را به رنگ قرمز نشان می دهد که مسئول تفسیر اطلاعات دریافتی از چشم است.در تصویر B شکنج فوزی فرم (Fusiform Gyrus) را به رنگ سبز می بینید که در تشخیص چهره ی افراد و حالات چهره درگیر است و رنگ سبز پایین آمیگدلا (Amygdala)را نشان می دهد که در درک هیجانات نقش دارد.زمانی که این شبکه در حوادثی مانند رانندگی آسیب می بیند، افراد در بازشناسی چهره ی دیگران و تفسیر هیجانات و حالات چهره به مشکل برخواهند خورد. در مواردی که آسیب دیدگی بسیار شدید است، افراد در شناسایی چهره ی خود در آینه نیز با مشکل مواجه می شوند که به این شرایط ادارک پریشی چهره می گویند(Prosopagnosia). 

 لوب اکسیپیتال (Occipital Lobe) : این بخش عقبی ترین بخش مغز را تشکیل می دهد که مسئول پردازش اطلاعات دیداری است .

شکنج فوزی فرم (Fusiform Gyrus) : این ناحیه ی بزرگ در پایین لوب تمپورال قرار دارد که هنگام بازشناسی چهره، اشیا و ادراک حالات چهره فعال می شود.

 آمیگدلا (Amygdala) : این ناحیه بخشی از سیستم لیمبیک است که در پاسخ به هیجانات و حافظه ی هیجانی بخصوص ترس ایفای نقش می کند.

🔶 تحقیقات جدید نشان می‌دهند که ورزش منظم می‌تواند به طور چشمگیری خطرات افسردگی را کاهش داده و باعث بهبود عملکردهای_شناختی و حافظه شود.ورزش بر آزادسازی هورمون‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی تاثیر می‌گذارد که باعث می‌شوند احساس بهتری داشته باشیم.

🔶 توام با افزایش سن، حجم مغز نیز کاهش می‌یابد. بررسی مطالعات کنترل شده نشان می دهد افرادی که برنامه‌ی تمرینات ورزشی مانند راه رفتن، دویدن یا دوچرخه سواری داشتند، در مقایسه با افرادی که ورزش نکرده بودند، افزایش نسبتا خوبی در حجم هیپوکامپ (بخش درگیر در یادگیری و حافظه) داشتند.

✅ رمزگذاری ( Encoding ) : رمزگذاری اولین مرحله از حافظه است و شامل اطلاعات اولیه ای است که برای شکل گیری حافظه مورد نیاز است. این اطالاعات شامل تمام اطلاعات اولیه ای است که از تمامی حواس خود می گیریم. یکی از مواردی که روی دریافت اطلاعات در این مرحله ممکن است تاثیر بگذارد 📣”توجه” است . از طرفی مغز ما تنها قادر است بخشی از اطلاعات موجود در محیط اطرافمان را دریافت کند و توان دریافت و پردازش اطلاعات محدودی را دارد. از این رو سیستم توجهی اطلاعات مهمتر و اطلاعاتی که به طور مستقیم به آن نیاز داریم را دریافت می کند.

✅ ذخیره سازی(Storage) : مرحله ی دوم ذخیره سازی است. این مرحله نگهداری اطلاعات موجود در حافظه است. یکی از مواردی که می تواند کار این مرحله را با مشکل مواجه کند گذر زمان است. با گذشت زمان به مرور جزییات یک رویداد کمتر در حافظه باقی می ماند. در این مرحله اطلاعات ابتدا به صورت حافظه ی کوتاه مدت ذخیره شده و بعد از تمرین و تکرار به روش های مختلف به حافظه ی بلندمدت منتقل می شوند.

✅ بازیابی (Retrieval) : در این مرحله اطلاعات ذخیره شده با توجه به شرایط مختلف فراخوانی می شوند. نوع سوالی که ممکن است پرسیده شود و یا شیوه ای که اطلاعات در حافظه ی بلند مدت ذخیره شده است می تواند در بازیابی اطلاعات کمک کننده باشد . ممکن است شما مواردی از موضوعات را به کمک یک داستان در حافظه ذخیره کرده باشید. مرور داستان می تواند موضوعاتی را که به آن مرتبط است بازیابی کند.

نمای مختلف از جمجمه ی فینیاس گیج

📗در سال ۱۸۴۸، فینیاس گیج ۲۵ ساله به عنوان سرکارگر ساخت و ساز برای یک شرکت راه آهن کار می‌کرد. در این کار، برای انفجار سنگ‌ها از مواد منفجره استفاده می‌شد. ابزار این روش خطرناک پودر انفجاری و یک میله‌ی آهنی برای تپاندن پودر در داخل حفره‌ها بود. در یک لحظه که حواس گیج پرت شد، پودر را منفجر کرد و در اثر شدت انفجار، میله‌ی آهنی در گونه‌ی چپ او فرو رفت. در یک لحظه، میله از جلو مغزش عبور کرده، جمجمه‌ی او را سوراخ کرد و از بالای سرش خارج شد.

📗روش‌های مدرن امروز نشان داده‌اند که احتمالا بخشی از قشر پیش پیشاني يا  prefrontal او آسیب دیده بود.گیج به کف زمین پرتاب شد، حال او وخیم بود، اما هنوز هوشیار بود. در نهایت، بدن او به خوبی بهبود یافت، اما تغییرات رفتاری گیج سوال برانگیز بود. قبلا یک شخص خوش رفتار، قابل احترام، و در حرفه‌اش بسیار هوشمند بود، اما بعدا گزارش داده بودند که او بی‌مسئولیت، بی ادب و پرخاشگر شده بود تا جایی که دوستانش می گفتند این شخص فینیاس گیج نیست. او بی‌دقت شده بود و قادر به تصمیم گیری‌های مناسب نبود.

❇️ از دیدگاه روانشناسی عصبی، روشن است که “من” وابسته به مغز است. آسیب به  قشر پیش پیشانی مغز می‌تواند “من” را تغییر دهد!

🎻🎷 يادگيري موسیقی مهارت‌های شناختی و عملکرد تحصیلی کودکان را بهبود می‌بخشد.

📗بر اساس یافته‌های جدید در مطالعات علوم اعصاب، كودكانی كه درسهای ساختاری موسیقی را فرا می‌گیرند، نسبت به همسالان خود كه در کلاسهای موسیقی شرکت نمی‌کنند، از توانایی‌های شناختی بهتری برخوردار هستند. محققان دریافتند که کودکانی که از آموزش موسیقی برخوردار هستند، به طور چشمگیری در حافظه‌ی کوتاه مدت، استدلال مبتنی بر زبان و برنامه‌ریزی پیشرفت کرده و این تاثیر مثبتی بر دستاوردهای تحصیلی آنان خواهد داشت.

📗دکتر آرتور جاشکه از دانشگاه دانشگاه آمستردام VU که این مطالعه را با دکتر هانکین هونینگ و دکتر اریک اسکاردر انجام داده است، می‌گوید: ” علیرغم وجود شواهدی مبنی بر اینکه موسیقی اثرات مفیدی بر شناخت دارد، معمولا از فهرست برنامه‌های آموزشی عمومی حذف می‌شود.كودكانی كه دروس موسیقی را دریافت كرده بودند، در استدلال منطقی مبتنی بر زبان و توانایی برنامه‌ریزی، سازماندهی و تکمیل وظایف تحصیلی خود پیشرفت کرده بودند. این نشان می‌دهد که مهارت‌های شناختی در طی دروس موسیقی می‌توانند توانایی‌های شناختی کودکان را در موضوعات کاملا غیر مرتبط با یکدیگر بهبود بخشند، که منجر به پیشرفت در عملکرد تحصیلی نیز می‌شود. “

❇️ دانشمندان در ابتدا فکر می کردند تمام یادگیری ما در طول روز و در حین بیداری اتفاق می افتد. اما اکنون می دانیم که مغز روزها و حتی سال ها بر روی اطلاعات جدید دریافتی کار می کند و بخش زیادی از این یادگیریِ ادامه دار در حین خواب 💤 رخ می دهد. خواب در تقویت  حافظه های جدید ،هماهنگ کردن،بروز رسانی و تغییر دادن چیزهایی که از قبل یاد گرفته ایم نقش دارد. یک جورهایی مغزی که به خواب رفته می داند چه اطلاعات جدیدی برای نگه داشتن اهمیت دارند و چه اطلاعاتی باید کم کم محو شوند.

❇️ اگر خواب کافی نداشته باشید علاوه بر خستگی، با کاهش بازدهی در یادگیری و افت #توجه در روز بعد مواجه می شوید. برای اطلاعاتی که روز قبل یاد گرفته اید، عدم خواب کافی مثل این می ماند که بعد دریافت اطلاعات یادتان برود دکمه ی 💾”SAVE” را فشار بدهید!